Czasami myślimy sobie, że jeśli nic nam nie dolega, jesteśmy zdrowi. Niestety część chorób przebiega skrycie, powoli uszkadzając narządy naszego organizmu. Do takich właśnie chorób, które w sposób początkowo bezobjawowy uszkadzają narząd wzroku, należy jaskra. Kiedy zauważamy pogorszenie widzenia jest już zwykle za późno, by cofnąć zaistniałe zmiany. Zdarza się jednak też tak, że nasz organizm wysyła pewne sygnały sugerujące, że oczy zaczynają szwankować. Trzeba jednak być czujnym i świadomym tego, na co zwracać uwagę, aby je dostrzec. Wczesne wykrycie jaskry może bowiem uratować nasz wzrok.

Brak objawów jaskry

Ponieważ jaskra, czyli choroba, w której uszkadzany jest nerw wzrokowy, w ogromnej części przypadków jest przez długi czas całkowicie bezobjawowa, wykryć ją można jedynie poprzez regularne wykonywanie badań profilaktycznych. Trzeba wiedzieć, że kiedy w przebiegu jaskry pojawiają się ubytki w polu widzenia i zauważalne pogorszenie wzroku, są to zmiany już nieodwracalne. Jeśli chcemy ustrzec się przed ich wystąpieniem, konieczne jest wykrycie choroby na wcześniejszym etapie. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Okulistycznego są bardzo precyzyjne w kwestii badań profilaktycznych w kierunku jaskry. Mówią one, że każda osoba, która ukończyła 40r.ż. powinna co dwa lata takie badania przechodzić. Mało tego, każdy u kogo dodatkowo występują czynniki ryzyka jaskry, a więc występowanie przypadków jaskry u rodziców lub rodzeństwa, pochodzenie afroamerykańskie lub azjatyckie, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, przewlekle niskie ciśnienie tętnicze, krótkowzroczność lub nadwzroczność, a także stosowanie kortykosteroidów, np. z powodu innych schorzeń, powinien zwiększyć częstość badań profilaktycznych do raz do roku. Uczciwie trzeba przyznać, że mało który pacjent stosuje się rygorystycznie do tych zaleceń. Biorąc pod uwagę, jak ważnym narządem zmysłu jest wzrok, warto jednak na serio podejść do problemu badań profilaktycznych w kierunku jaskry.

Dyskretne objawy jaskry

Niekiedy zdarza się sytuacja, że chorzy odczuwają pewne objawy jaskry, ale są one na tyle mało dokuczliwe, że nie decydują się udać do lekarza. Jest to duży błąd, bo jeśli nasze ciało wysyła dyskretne sygnały, że coś może nam dolegać, powinniśmy to potraktować jako szansę na wczesne zdiagnozowanie choroby. Takimi symptomami, sugerującymi możliwość występowania jaskry są pobolewania gałek ocznych, a także bóle głowy o niezbyt dużym nasileniu. Zwykle takie objawy są ignorowane, a dopiero gdy pojawiają się poważniejsze problemy, chorzy udają się do lekarza. Innym objawem jaskry, zwykle bagatelizowanym lub w ogóle nie zauważanym przez pacjentów, mogą być ubytki w polu widzenia. Warto wyczulić się na sugestie innych, mówiące, że czegoś nie zauważyliśmy, zwłaszcza jeśli taka sytuacja się powtarza. W przypadku jaskry często dochodzi bowiem początkowo do ubytków w polu widzenia występujących obwodowo. Jest to sytuacja, w której w obrazie jaki postrzegamy nie ma wyraźnych czarnych plam, a jedynie zawężone zostaje widzenie po bokach, a czasem też w dolnej części. Może się zatem zdarzyć, że tym, co pomoże pacjentowi dostrzec taki problem będą jedynie sytuacje przypadkowego strącania różnych przedmiotów, czy potykania się o progi. Jeśli tylko pojawią się objawy sugerujące możliwość występowania jaskry, zawsze takie wątpliwości należy rozwiać u lekarza okulisty.

Nagłe zamknięcie kąta przesączania

W sytuacji nagłego zamknięcia się kąta przesączania, a więc przypadku jaskry, należącego do pilnych stanów okulistycznych, dochodzi do gwałtownego narastania ciśnienia wewnątrz gałki ocznej i nie mniej gwałtownych objawów. Stan taki wymaga pilnej interwencji lekarskiej, gdyż w krótkim czasie może zakończyć się całkowitą utratą wzroku. Objawy, jakich w tej sytuacji doświadcza pacjent, są na tyle wyraziste, że właściwie nie zdarza się, by były zbagatelizowane. Są to: silny ból oka z jego zaczerwienieniem, bardzo silny ból głowy, nudności, wymioty oraz postrzeganie tzw. halo, czyli tęczowej otoczki wokół źródeł światła. Nikogo chyba nie trzeba przekonywać, że jeśli tylko istnieje możliwość wcześniejszego wykrycia i leczenia jaskry, warto to zrobić, by nie dopuścić do wystąpienia nagłego zamknięcia kąta przesączania, czyli stanu dawniej nazywanego ostrym atakiem jaskry.

Na szczęście współczesna medycyna dysponuje szeregiem skutecznych metod, pozwalających obniżyć ciśnienie wewnątrz gałki ocznej i w ten sposób uchronić nerw wzrokowy przed uszkodzeniem. Wśród dostępnych metod leczenia jaskry wyróżnia się: farmakologiczną, pod postacią kropli do oczu zawierających lek, zabiegi laserowe i klasyczne okulistyczne zabiegi operacyjne.  Jaskry nie należy się zatem obawiać, gdyż każdy pacjent , zwłaszcza przy wczesnym wykryciu choroby, znajdzie skuteczne leczenie.

​